راهمان؛ یک مهد با مدیریت مامان:

مهد خانگی متشکل از چند خانواده دارای حداقل 5 کودک در بازه سنی۳ تا ۶ سال که می تواند طی یک دوره ۸ ماهه به نحوی توسعه یابد که در هریک از رده های سنی ۳ تا ۴ سال، ۴ تا ۵ سال و ۵ تا ۶ سال دارای حداقل ۵ کودک شود. بدین منظور لازم است دو یا سه مادر از میان خانواده های هر مرکز، پس از شرکت در دوره های تربیت مادر- مربی مسئول اجرای محتوای ارائه شده از طلیعه رویش شده و مسئولیت مهد خانگی را به عهده گیرد. لازم به ذکر است با بهرهگیری از حداکثر امکانات موجود در خانواده ها می توان فضای مناسب بازی و فعالیتهای هدفمند را در خانه ایجاد نمود.

اهداف:
رشد و تعالی خانواده در بستر ترویج الگوی تربیت اسلامی زیر ۷ سال در خانواده ها
اصلاح نگرش خانوادهها به جایگاه راهبردی و کارکرد تربیتی خانواده
توانمندسازی مادران و پدران در ارتباط با فرزندان و همسران خود
بهره گیری از فرصت طلایی رشد ۷ سال اول در محیطی سرشار از محبت و امنیت و بستری غنی از تجربه
آماده سازی کودکان برای ورود به ۷ سال دوم مبتنی بر تجربه و توسعه تمایلات در دوران ۷ سال نخست
تقویت روحیه تعاون و مواسات و پایهریزی تشکیلات مؤمنانه

محاسن و امتیازات ویژه این طرح:
در فعالیت های خانه محور، برنامه ها طوری هدف گذاری می شود که همه اعضای خانواده به نوعی در اجرای فعالیت سهیم می شوند و اثرات مثبت تعاملات، شامل تمام اعضای خانواده می شود و محیط تربیت و انتقال مفاهیم را در خانواده به شدت جذاب و اثرگذار می کند.
در این نوع فعالیت های خانه محور، با بهره گیری از عنصر ابتکار تدبیر و استقامت و صبر، پس از محیط خانه می توان محیط دوستان و سپس آشنایان و فامیل و در نهایت محیط محله و همسایه ها را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داد که به یقین این ثمرات بعث رشد معنوی و کاهش چشمگیر آسیب های اجتماعی در خانواده و محله می شود.
در این طرح، به دلیل آنکه مخاطب اصلی جامعه کودکان در نظر گرفته شده است،
اولا خانواده های بسیاری که دغدغه تربیت و آموزش فرزندان خود را دارند به راحتی جذب شده و این احساس نیاز خانواده به بهترین شکل سمت و سوی مناسب می گیرد. خانواده های بسیاری که اکنون به دلیل تک فرزندی به دنبال هم بازی مناسب برای فرزندشان هستند و در کوران متدها و آموزش هایی که هر روزه در جامعه مد می شوند و بسیاری صد در صد غربی و غیر بومی هستند، دچار سردرگمی هستند می توانند در سایه نظارت خود و در محیطی امن و هماهنگ با ارزش های خانواده خود، با این روش موجبات رشد فرزندشان را در دسترس و ممکن می بینند، و از این برنامه استقبال خواهند کرد.
ثانیا خانواده به دلیل مواجه شدن با مسایل و مشکلات تربیتی فرزندان، به افزایش دانش و آموخته های خود علاقه مند می شود و از این طریق می توان موضوعاتی که به خودی خود مورد توجه مادران و پدران نیست، را به ایشان آموزش داد. در واقع می توان گفت این طرح با روشی غیر مستقیم، تعالی خانواده را با رشد ارکان خانواده یعنی پدر و مادر نشانه گرفته است.
در این طرح به مشکلات اقتصادی فراوان جامعه در شرایط کنونی نیز توجه شده است. با تبدیل خانه به مهد و محیط بازی و نشاط کودکان و با مشارکت های فعالانه مادی و معنوی خانواده ها، بسیاری از هزینه ها کاهش می یابد.

چگونه مهد خانگی تشکیل دهیم؟

تعریف مرکز:

هر مرکز متشکل از 5 تا 10 کودک 3 تا 6 سال میباشد که از طریق ارتباطگیری مادران آنها با یکدیگر، یک گروه تشکیل میدهند و با انتخاب مسئول از بین خودشان، برای شرکت در دورههای مادر- مربی در سایت طلیعه رویش ثبتنام کردهاند. اعضای هر مرکز بعد از تکمیل فرم مشخصات، برای حضور مستمر تا پایان دوره متعهد میشوند و با شروع دورههای آموزشس از طریق ارتباطگیری با پشتیبانهای مجموعه طلیعه رویش مهد خانگی مرکز خود را دایر میکنند. 

تعداد کودکان:

 ۵ تا ۱۰ کودک ۳ تا ۶ سال که به مرور بتوان آن‌ها را در دوره‌های مختلف سنی تقسیم‌ بندی کرد.  

ترکیب جنسیت کودکان:

بهتر است در صورت تعداد زیاد بچه‌ها و به حد نصاب رسیدن دوره‌های سنی مختلف، تفکیک جنسیت در سنین ۴ تا ۶ سال وجود داشته باشد، البته نیازی نیست در تمام بازی‌ها این تفکیک وجود داشته باشد و فقط در شرایطی که توانمندی‌ها و تفاوت‌های دختران و پسران باعث اختلال در روند بازی‌هایشان می‌شود این موضوع مد نظر قرار گیرد. 

انتخاب سایر مادران: 

معیارهای انتخاب سایر مادران حتماً نباید معیارهایی باشند که در انتخاب دوستان صمیمی به کار می‌برید. بینش‌های فلسفی، سیاسی، عقلانی و… در این انتخاب مورد نظر نیستند. تنها معیاری که باید در نظر گرفت آن است که آیا این اشخاص می‌توانند مادران مناسبی برای گروه باشند یا خیر. در حقیقت بیشتر گروه‌های موفق را مادرانی اداره کرده‌اند که به گونه‌ای محبت‌آمیز و در عین حال جدی و منطقی با کودکان رفتار کرده‌اند.                                                                                                        بهترین راه برای تشخیص این که مادری توانایی پذیرش این مسئولیت را دارد یا نه، آن است که ببینیم آیا امور منزل او به آرامی می‌گذرد؟ آیا فضای آرامی در خانواده او حکمفرماست؟ آیا اتاق بازی کودکان منظم و شادی‌بخش است؟ آیا رفتار او با فرزندان خود همراه با اعتماد به نفس است؟ آیا به خود و امور کودکان مسلط است؟ و دیگر اینکه آیا او بدون ایجاد ترس در کودک، مدیریت امور را به عهده می‌گیرد؟                                                                                                       در مورد شخص مادرـ آیا او قابل اعتماد است؟ آیا پرحوصله، منطقی، آرام و فهمیده است؟ مهم‌تر از همه این که آیا او بر این باور است که تشکیل چنین گروهی برای او هم مانند کودکان لذت‌بخش خواهد بود؟ مادری که مراقبت از کودکان را در روزی که نوبت اوست، امری دشوار و تحمیلی تلقی کند و تنها به خاطر آزادی خود سه و چهار روز در هفته این یک روز را تحمل نماید؛ بی‌علاقگی او نیز به کودکان گروه سرایت میکند.                                                                 حواستان باشد یک مادر سخت‌گیر و متعصب نمی‌تواند با سه مادر خونسرد و ملایم در یک گروه کار کنند.

جلسات مادران با یکدیگر: 

پس از انتخاب سه یا چهار مادر، جلسه‌ای تشکیل دهید و در آن خط ‌مشی و برنامه گروه را تعیین کنید. زمان تشکیل این جلسه بهتر است هنگامی باشد که بچه‌ها مزاحم نباشند. در فضایی خودمانی و غیر رسمی یکی از مادران (مادری که جلسه در منزل وی تشکیل شده است) مدیر جلسه شده و مطالب مورد بحث و تصمیم‌گیری را مطرح می‌کند. 

دوره‌های سه‌گانه مهد خانگی راهمان: 

دوره اول، 2ماهه؛ با عنوان مقدماتی عمومی جهت آشنایی با طرح و مبانی تربیتی طلیعه رویش و راه اندازی مراکز پیش بینی شده است. در این دوره مهدهای خانگی یک روز در هفته و همزمان برای کودکان 3 تا 6 سال به طور مشترک برقرار می شوند. و دو روز در هفته مادر- مربیان با اصول رفتار با کودک آشنا می شوند و مسائل اجرایی – تربیتی خود را با حمایت پشتیبان مرکز حل می کنند.

دوره دوم، 6 ماهه؛ با عنوان پیشرفته عمومی جهت افزایش مهارت های مربیگری و آشنایی با طرح درس های سال تحصیلی و فراهم آوردن تمهیدات اجراییِ مراکز برای دوره های تخصصی سال تحصیلی پیش بینی شده است. در این دوره مهدهای خانگی دو روز در هفته و همزمان برای کودکان 3 تا 6 سال به طور مشترک برقرار می شوند. و دو روز در هفته را مادر – مربیان با حمایت مجموعه طلیعه رویش به رشد ویژگی ها و مهارت های مربیگری می پردازند.

دوره سوم، سال تحصیلی رسمی؛ با عنوان پیشرفته تخصصی جهت برقراری مهد خانگی متناسب با نیازها و ویژگی های رشدی – مهارتی 3 رده سنی 3 تا 4، 4 تا 5، 5 تا 6 پیش بینی شده است. در این دوره طرح درس های تولیدی طلیعه رویش ویژه مهد، پیش1 و 2 اجرا می گردد. در این دوره نیز مادر- مربیان از پشتیبانی فکری و مشاوره طلیعه رویش بهره مند می گردند.

 در هر سه دوره جلسات رشد اولیا به طور جدی پیگیری و اجرا می شود.

برنامه هفتگی:

دوره اول: یک روز در هفته مهد خانگی کودکان و کارگاه آموزشی مادر-مربی

دوره دوم: دو روز در هفته مهد خانگی کودکان و کارگاه آموزشی مادر-مربی

دوره سوم: زمان مهد خانگی کودکان برای گروه‌های سنی مختلف متفاوت خواهد بود؛ ۳ تا ۴ ساله ها (مهد کودک)، سه روز در هفته، ۴ تا ۵ ساله‌ها (پیش‌دبستان ۱)، ۴ روز در هفته و ۵ تا ۶ ساله‌ها (پیش‌دبستان ۲)، ۵ روز در هفته. 

همچنین در این دوره کارگاه های آموزشی و پشتیبانی‌های مادر-مربی نیز طبق شرایط هر مراکز همچنان ادامه خواهد داشت.

آنچه مهد خانگی به کودک ارائه میدهد:

کودکان در فضایی امن و با خیال راحت همبازی‌هایی پیدا می‌کنند.

بازی کردن کودک با همسالان برای او لذت‌بخش خواهد بود. 

کودک بدون استرس و ترس از جدایی مقدمات مستقل شدن را طی می‌کند.

کودک با قرار گرفتن در بستر غنی از تجربیات مختلف مراحل رشدی خود را طی می‌کند. 

کودک از طریق ارتباط گرفتن با همسالان خود مراحل اولیه رشد اجتماعی را طی کند. 

کودک با انجام بازی‌های مختلف در فضایی آزاد و امن، امیال مختلف خود مانند کنجکاوی، بزرگ دیده شدن و… را تجربه می‌کند و در نتیجه به کودک شادتری تبدیل می‌شود. 

آنچه مهد خانگی به مادران ارائه می‌دهد:

برطرف کردن نگرانی مادران در زمینه استقلال کودک و فراهم شدن فضایی امن و مطمئن برای شروع این فرآیند.

برطرف شدن نگرانی مادران در زمینه نداشتن هم‌بازی‌های مختلف برای کودک. 

برطرف شدن نگرانی مادر در زمینه روند رشدی و چالش‌های مواجهه در زمینه رشد و تربیت کودکانشان. 

ایجاد شدن فرصتی برای مادران برای رشد و توسعه شخصی و انجام امور شخصی.

در این طرح  مادران و خانواده‌ها دغدغه‌ای در زمینه هزینه بالای مهد کودک و رفت و آمد را نخواهند داشت. 

برطرف شدن نگرانی‌های مادر باعث شادتر شدن او و گرم‌تر شدن کانون خانواده خواهد بود.

چالش‌های احتمالی مراکز در اجرای طرح: 

۱- یکی از اهداف مهم این طرح استفاده از دارایی‌ها و توانمندی‌های تمام خانواده‌های فعال در مراکز می‌باشد و قرار نیست تمام مسئولیت‌های طرح بر عهده یکی از خانواده‌ها یا مادران باشد، تمام مادران باید خود را برای تبدیل شدن به یک مادر-مربی آماده کنند و با زمان‌بندی و تقسیم مسئولیت‌ها کارها را پیش ببرند. پس در این طرح فقط یک مادر، مربی نیست. 

۲- اگر در یکی از مراکز فقط یک مادر تمایل و توان مربیگری داشته باشد و بقیه افراد تحت هیچ شرایطی نتوانند مسئولیت مربیگری را بر عهده بگیرند، پیشنهاد ما این است که این مرکز حتما مربی دیگری به غیر از خودشان پیدا کند. چون در صورت مربی بودن یکی از مادران، برای کودکان دیگر که مادرشان مربی نیست این سوال ایجاد می‌شود که چرا مادر من مربی نمی‌باشد و فقط مادر دوستم مربی است؟! این موضوع کودک را دچار مشکل و چالش می‌کند و حس امنیت او را تهدید می‌کند که از طرف ما توصیه نمی‌شود. پس در صورت مواجهه با این چالش، مراکز تمام تلاش خود را برای جذب مربی داشته‌باشند.

۳- اگر مرکزی در شروع این طرح مکان مناسب برای اجرای فعالیت‌ها پیدا نکند، می‌تواند حیاط یا پارکینگ یکی از خانه‌ها، پارک محل، مسجد محل و یا هر مکان امنی که می‌توان در آن با بچه‌ها بازی کرد را به عنوان مکان اجرای طرح در نظر بگیرد تا به مرور انشاءالله مکان مناسب فراهم شود. 

۴- در صورتی که یکی از مراکز بعد از شروع سال تحصیلی امکان و یا تمایل تفکیک سنی را نداشته‌باشد، می‌تواند همچنان از پشتیبانی‌ها و آموزش‌های مادران بهره‌مند شود ولی استفاده از محتواهای تخصصی در صورت تفکیک گروه سنی امکان‌پذیر است. 

۵- افرادی که شرایط تشکیل مرکز را ندارند و به هیچ عنوان نمی‌توانند در گروهی قرار گیرند، در گام ابتدایی طرح نمی‌توانند از فعالیت‌های جمعی طرح استفاده کنند و بعد از تشکیل مراکز می‌توانند به یکی از مراکزی که دسترسی راحت‌تری دارد مراجعه کنند و فعالیت‌ها را با آن‌ها ادامه دهند. 

۶- ممکن است کودکان یک خانواده در گروه‌های سنی مختلفی باشند و مرکزی که آن خانواده در آن فعال است برای تمام گروه‌های سنی برنامه نداشته باشد، در این صورت مادر خانواده دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند با یکی از فرزندانش در مرکز حضور یابد. پس توصیه می‌شود تمام مراکز سعی کنند در تمام گروه‌های سنی زیر ۷ سال فعالیت داشته‌‌باشند و بر اساس مشاهدات و شناختی که از توانمندی‌های کودکانشان دارند، آن‌ها را در گروه‌های مناسب قرار دهند. 

۷- افرادی که بعد از شروع طرح و در اواسط کار، با ما آشنا می‌شوند می‌توانند از صوت ها یا فیلم‌های دوره‌های قبل بهره گیرند و بنا بر تعداد اینگونه مراکز و زمان درخواست تشکیل، تصمیم‌گیری می‌شود.